Dziś druga część wpisu o cukrzycy i zaburzeniach glikemii.
Jak wspominałem cukrzyca jest bardzo dużym problemem, na którą w naszym kraju choruje 2-2,5 mln osób, z czego ponad połowa nie jest tego świadoma. Niestety jesteśmy również ŚWIATOWYM liderem jeśli chodzi o wzrost zachorowań na cukrzycę wsród dzieci. Szacuje się, że do 2025 roku zachorowalność większy się o 11-14%, roczne wydatki na leczenie wynoszą 2,5 miliarda złotych, co stanowi znaczne obciążenie budżetu państwa. 🙈😔
Najprostszym elementem prewencyjnym cukrzycy typu II jest:
➡️Zmiejszenie masy ciała o 7%
➡️Umiarkowana aktywność fizyczna 30 min/dz – 5 dni w tygodniu.
W związku z istniejącym problemem szuka się rozwiązań i pomysłów mogących wcześniej i szybciej diagnozować cukrzycę jak i same zaburzenia glikemii. Poza podstawowymi badaniami, które opisałem w części pierwszej, w ostatnich latach pojawiło się kilka badań sprawdzających przydatność badań przesiewowych w stomatologii, jako środek do poprawy diagnostyki stanu przedcukrzycowego i samej cukrzycy. Choroby przyzębia są skorelowane z cukrzycą. W jednym z nich [1] oszacowano, że 30% pacjentów ≥ 30 lat w gabinetach dentystycznych miało zaburzenia glikemii. Obecnie trwają dalsze badania, aby ocenić wykonalność, użyteczność i opłacalność takich badań przesiewowych w stomatologii. 🤔👨⚕️👏
Niektóre badania kwestionują również ważność HbA1c w populacji pediatrycznej, szczególnie w niektórych grupach etnicznych, sugerując OGTT lub poziom glukozy na czczo jako bardziej odpowiednie testy diagnostyczne [2]. Jednak wiele z tych badań nie uznaje, że kryteria diagnostyczne cukrzycy są oparte na długoterminowych wynikach zdrowotnych, a obecnie nie są dostępne walidacje w populacji pediatrycznej [3]. American Diabetes Association potwierdza ograniczone dane uznające HbA1c w rozpoznawaniu cukrzycy typu 2 u dzieci i młodzieży. ☝️
Jednym z co raz częściej występujących problemów homeostazy glukozy jest również hipoglikemia. Pracując w gabinecie można spotkać pacjentów nie tylko z bardzo wysokimi poziomami glukozy, ale również z niskimi jej poziomami, lub nagłymi spadkami. Hipoglikemią nazywamy stan, w którym:
✔Poziom glukozy w osoczu spada do <70 mg/dl (< 3,9 mmol/l) niezależnie od objawów
✔Za klinicznie istotną uznaje się hipoglikemię na poziomie <54 mg/dl (< 3 mmol/l).
Najczęściej hipoglikemia występuje przy:
❌Nadmiarze insuliny, źle dobranej dawce insuliny
❌Nadużywaniu alkoholu
❌Nadmiernej aktywności fizycznej
❌Niskokalorycznej diecie
❌Chorobach wątroby (spadek glukoneogenezy)
❌Hipoglikemia reaktywna.
Sama hipoglikemia jest bardzo często obserwowana w nocy 🌜🌠, u osób, które wybudzają się, mając ochotę coś zjeść. Bardzo często towarzyszą temu objawy jak: drżenie rąk, zimne poty, „mgła mózgowa”. Jest to fizjologiczna reakcja obronna organizmu w odpowiedzi na spadający poziom glukozy w surowicy. Dochodzi do wyrzutu hormonów związanych z reakcją stresową, jak: adrenalina, noradrenalina czy kortyzol, którego rolą będzie właśnie podniesienie glikemii i wybudzenie nas aby przyjąć pokarm z celu podniesienie poziomu glukozy. 🍫🍎
W części 3 poruszę temat kontrowersyjnej insulionooporności, jej rodzajów i problemów w diagnostyce. 👋👨⚕️
Bartosz Florczak