A Ty w którym miejscu wykresu umieścisz siebie?
Przyznam szczerze, że gdy pierwszy raz miałem przyjemność widzieć ten wykres, kopara mi nieco opadła. Czemu? Bo jest ona niesamowicie życiowa i dotyczy praktycznie każdego naszego kursanta, obecnego i przyszłego. Mnie również, a wczoraj wspomniał o tym Mateusz, pisząc o tym, że mu wstyd za to, co przekazywał kursantom jeszcze 5 lat temu.
Efekt Dunninga-Krugera opisało dwóch socjologów: J. Kruger i D. Dunning. W dużym skrócie chodzi o dwie rzeczy:
- osoby początkujące w jakiejś dziedzinie przeceniają swoją wiedzę,
- eksperci w danej dziedzinie mocno zaniżają swoją wiedzę.
Spotykamy się z tym niemal na każdym szkoleniu wśród kursantów: „trenuję już 5 lat, przyszedłem tylko po papier”.
Zresztą całkiem niedawno jedna znana zawodniczka sportów sylwetkowych wspominała na swoim Instagramie o tym, że gdy przyszła na kurs trenera personalnego to obraziła się na prowadzącego. Na koniec, po egzaminie, usłyszała, że to co było na kursie to dopiero wstęp do świata treningu i tak naprawdę to ona nie ma wiedzy. Obraziła się, „bo przecież ona wie wszystko”. Zrozumiała to co usłyszała dopiero po paru latach, gdy szkoliła się dalej. I przyznała rację prowadzącemu.
Dlaczego taka sytuacja zaistniała? Wyjaśnia to właśnie efekt Dunninga-Krugera. Im mniejsza wiedza i doświadczenie, tym większa pewność siebie. Taki paradoks.
Wpływ na życie i samoocenę
Osoby, które są ekspertami w danej dziedzinie i zrealizują jakiś cel, często dewaluują swoje osiągnięcie. Z dwóch powodów:
- uważają, że skoro oni to osiągnęli to inni mogą również tego dokonać. Dlatego ich osiągniecie nie jest niczym szczególnym,
- im więcej wiemy w danej dziedzinie, tym szerzej otwieramy oczy i zdajemy sobie sprawę z tego, jak wiele jeszcze nie wiemy. Samoocena leci w dół. Pewność siebie też (tzw. klątwa wiedzy), czyli jak powiedział mi w rozmowie prywatnej Tomek Nobis: „im więcej czytasz, bym bardziej ci się wydaje, że jesteś głupi”.
Mamy zatem klasyczną sytuację, której wielu z nas doświadcza codziennie, ale nie każdy zdaje sobie z tego sprawę.
Dlatego zanim następnym razem powiesz, że coś wiesz, albo nie wiesz, miej w głowie ten wykres.
Efekt Dunninga-Krugera dotyczy każdego i nie odnosi się wyłącznie do wiedzy teoretycznej. Zauważysz go np. wśród osób, które niedawno zaczęły treningi sztuk walki – pochodzą ananasy 2 miesiące na boks albo ju-jitsu i po dwóch miesiącach treningu wydaje im się, że wklepią każdemu. Inne sporty również nie są wolne od efektu Dunninga-Krugera.
Powtórzę pierwsze zdanie. W którym miejscu wykresu jesteś? 😊
Tomek Sinicki
Tomek Sinicki
